۱۰ فرمان کلیدی
الف)کولبری چیست؟ کولبر کیست؟ و عمق مشکلات کولبران تا کجاست؟
تحلیل و یادآوری قصه پرغصه مرزداران باغیرت و علاقه‌مند به آب و خاک ایران که در بدترین شرایط شغلی و وضعیت زندگی روزگار می‌گذرانند بسیار تلخ، گزنده و آزار‌دهنده است. کولبران جمعیتی ۴۰ تا۵۰ هزار نفری‌اند که شامل زن و مرد، پیر و جوان، تحصیلکرده و بی‌سواد بوده و در زمستان و تابستان کیلومترها بارهای سنگین را در کوره راه‌ها و کوهستان‌ها بر پشت خود حمل می‌کنند تا درآمدی بسیار نازل داشته باشند و زندگی بسیار حداقلی خود را اداره کنند. تصور اینکه افرادی در عصر شتاب تاریخ، در عصر ارتباطات، در عصر روبات‌ها و پهپادها، در عصر رفاه و آسایش برای زنده ماندن و روزگار گذراندن در کشوری بسیار پرپتانسیل و ژئواستراتژیک چقدر سخت زندگی کرده و به دور از چشم مرزبانان و با هزاران خطر نظیر سقوط بهمن، سقوط از پرتگاه‌ها، خطر مین، با تعقیب و گریز برای درآمدی بسیار نازل می‌جنگند، سخت و سرسام‌آور است. بارکشی بر دوش در عصری که روبات‌ها همه کارها را در کشور‌های دور و نزدیک انجام می‌دهند موضوع مستندها و فیلم‌های متعدد شده و برخورد با کولبران موضوع محافل حقوق بشری و فضای مجازی و تحلیل همگانی شده است. قطعا مشکلات یاد شده و هزاران مشکل دیگر این مردم حکایت از عمق فقر و تنگدستی و پایین بودن سطح رفاه و بی‌توجهی انباشته شده در دهه‌های اخیر دارد که حاضرند شأن و کرامت خود را زیر سوال ببرنند و برای سیر کردن نیم بند شکم زن و بچه‌هایشان، سلامت خود را به خطر انداخته و با انواع گرفتاری‌های مترتب بر این کار غیررسمی و زجرآور برای سلامت آینده‌شان مواجه شوند. این موضوع باعث تحقیر مردمان کشورمان نزد خارجیان شده و عزت مردم کشورمان را مخدوش کرده است و سالانه ده‌ها نفر تلف شده یا معلول می‌شوند.
ب)تاثیرات منفی فعالیت در کولبری
علاوه بر مشکلات پیش گفته، تلف شدن سالانه ده‌ها نفر از کولبران، بی‌توجهی به شأن وکرامت مردم، ایجاد مشکلات جسمی مختلف برای حال و آینده کولبران، بی‌انگیزگی در معیشت پایدار و ماندگاری پایدار آنها برای زندگی در روستاهای مرزی و حاشیه‌های پردامنه‌ای که در رسانه‌های داخلی و خارجی برای حاکمیت به همراه داشته است، موجب ترویج قانون‌گریزی و تقلیل اقتدار دولت در برخورد با بی‌نظمی‌ها و ترددهای غیرمجاز مرزی شده است. همچنین کالاهای وارداتی و شکل‌گیری شبکه انتقال توسط دلالان و خریداران آنها، موجب دور شدن از ضوابط و استانداردهای کالایی، خدمات پس از فروش، ضمانت‌ها و... شده که به دنبال آن مشکلات دیگری نیز بروز می‌کند.
ج) دلایل شکل‌گیری کولبری
برای ارائه راهکارهای مناسب برای برون‌رفت از مشکلات ایجاد شده لازم است مروری بر ریشه‌های ایجاد و شکل‌گیری این شرایط داشته باشیم. نظری گذرا بر شاخص‌های عمده استان‌های کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان نشان می‌دهد که زیرساخت‌های لازم برای شکل‌گیری و تشویق سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری ایجاد نشده و نگاه آمایشی و توسعه‌ای در برنامه ریزی‌های قبلی لحاظ نشده است. درآمد سرانه این استان‌ها پایین تر از نصف درآمد سرانه متوسط کشور بوده و به هیچ وجه از استعدادها و پتانسیل‌های آن مناطق بهره‌برداری نشده است. عدم شکل‌گیری سرمایه‌گذاری و بی‌توجهی به پتانسیل‌های آنها باعث گسترش فقر و نرخ بالای بیکاری شده و تمایل به سمت شغل‌های غیرمولد نظیر کولبری به‌عنوان پدیده‌ای مزمن و ریشه‌دار درآمده است که اعلام دولت برای حل مشکلات به دلیل بی‌اعتمادی مردم با استقبال مواجه نشده و حل موضوع کولبران را خارج از توان دولت می‌دانند.
د)راهکارهای حل مشکل کولبران
بیان مسائل قبلی و تدقیق در برخی زوایای آن با هدف ارائه پیشنهادهای کارشناسی و کارساز برای برون‌رفت از وضع موجود و حل مشکلات اقشار هدف در کوتاه‌مدت و میان‌مدت است. بی‌شک کولبری نشانگر وضع پرمشکل مردم این استان‌ها بوده و لازم است نگاه همه‌جانبه‌ای داشته باشیم. در این راستا پیشنهادهای ده گانه زیر مطرح می‌شود:
۱- حل مشکل استان‌های کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و آذربایجان غربی خارج از توان مدیران محلی بوده و مستلزم عزم ملی و حمایت ویژه مدیران ملی است.
۲- حل مساله کولبران به دور از نگاه احساسی یا تبلیغی بوده و لازم است با دو برنامه کوتاه‌مدت و میان‌مدت از راه‌اندازی مجدد آن جلوگیری شود.
۳- شناسایی، تهیه بانک اطلاعات و اختصاص کمک خاص به افراد در قالب یارانه به‌عنوان وظیفه حاکمیت برای ماندگاری و آبادانی روستاهای مرزی برای سه سال آینده ضروری است.
۴- طرح توسعه پایدار غرب با نگاه جامع‌بینانه و توسعه‌ای برای حل مشکلات موجود، شکل‌گیری سرمایه‌گذاری، ایجاد زیرساخت‌ها، بهره‌برداری از ظرفیت‌ها و کاهش نرخ بیکاری در برنامه‌ای ۵ ساله در دستور کار دولت قرار گیرد.
۵- نهادها، بنیادها و موسسات اقتصادی حاکمیت نظیر بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و... برای شکل‌گیری و ایجاد واحدهای تولیدی و خدماتی با هدف شکل‌گیری مشاغل مولد به سرعت و ضربتی ورود کرده و بر مبنای نظرات کارشناسی اقدام به سرمایه‌گذاری و کمک به سرمایه‌گذاران کند.
۶- عراق عمدتا کشور هدف صادراتی ایران بوده و سالانه بیش از ۵ میلیارد دلار صادرات کالای ایرانی به آن صورت می‌گیرد. پیشنهاد می‌شود که گمرکات رسمی هم‌مرز با عراق برای واردات کالاها ۱۰ تا ۲۰ درصد از تخفیف عوارض و سود بازرگانی برخوردار باشند. این موضوع علاوه بر تامین نیازهای وارداتی، باعث رونق درمرزهای رسمی شده و اشتغال قابل توجهی را به همراه خواهد داشت.
۷- برای تولید و اشتغال در روستاها و نواحی مرزی با مشورت نیرو‌های بومی و محلی یارانه خاصی به برخی مشاغل نظیر کشاورزی، دامپروری، کشت گیاهان دارویی و. . . در قالب تسهیلات و وام اختصاص یابد. چنانچه مردم بتوانند در مشاغل مولد فعالیت کنند به هیچ وجه به سمت کولبری تمایل نخواهند داشت.
۸- توانمند‌سازی مردم و ارتقای آگاهی و مهارت آنها در برنامه‌های میان مدت بسیار کارساز و موثر است.
۹- بیمه کردن مردم با حمایت دولت و تقبل هزینه‌های کوتاه‌مدت پیشنهاد می‌شود.
۱۰- لازم است با درک درست از واقعیت‌های موجود اقتصادی، اجتماعی و بین‌المللی، نگاه و نگرش امنیتی در برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات، جای خود را به نگاه توسعه‌ای و اجتماعی و اقتصادی دهد که این موضوع می‌تواند رافع بسیاری از مشکلات موجود شود.
ارسال نظر